بررسی عوامل محیطی و غیرمحیطی تأثیرگذار بر پذیرش آبیاری بارانی مطالعه موردی استان خراسان جنوبی

چکیده کشور ایران به لحاظ بارشهای جوی در رتبه 84 دنیا قرار دارد و میزان کل بارندگی سالان? آن حدود 427 میلیارد مترمکعب است که تنها 130 میلیارد مترمکعب آن تجدید پذیر است. این در حالی است که 74 درصد مساحت ایران خشک و نیمه خشک می باشد که متوسط بارندگی این مناطق کمتر از 250 میلیمتر است و 13 درصد مساحت دیگر کشور کمتر از 100 میلیمتر بارندگی دارند. با توجه به مصرف بیش از 91 درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی، لازم است توجه ویژه ای به وضعیت مصرف آب و مدیریت تقاضا و عرض? آن در این بخش مبذول داشت. در این راستا از جمله راهکارهایی که در رأس برنامه های سازمانهای مختلف قرار گرفته است، توسع? سیستم های آبیاری تحت فشار می باشد. هدف این مطالعه، بررسی عوامل محیطی و غیرمحیطی موثر بر توسعه و پذیرش آبیاری نوین در میان کشاورزان استان خراسان جنوبی با استفاده از مدل لاجیت است. برای این منظور از تعداد 70 نفر از کشاورزان پذیرند? سیستم های آبیاری نوین و 100 نفر از کشاورزان نپذیرند? این سیستم ها، مصاحبه به عمل آمد و نتایج آن با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک و با کمک نرم افزار spss اجرا و تحلیل شد. نتایج تحقیق بیانگر معنی دار بودن متغیرهای مساحت زمین، تعداد قطعات زمین، دسترسی به آب کافی و زیاد، ناهمگونی خاک و سن کشاورزان در پذیرش این سیستم ها از سوی کشاورزان می باشد. همچنین متغیرهای میزان تحصیلات کشاورزان، شدت باد و کشاورزی به عنوان شغل اصلی تأثیر معنی داری در مدل تعیین شده نداشتند. به نظر می رسد که خرده مالک بودن عمد? کشاورزان و کوچک بودن اراضی و کم بودن سهم آب از مهمترین موانع گسترش سیستم های آبیاری تحت فشار است و باید علاوه بر جلوگیری کردن از خرد شدن بیشتر اراضی کشاورزی و منابع آبی، به یکپارچه سازی اراضی البته با استفاده از روشهای اصولی و منطقی پرداخته شود.